Na današnji dan, 12. septembar

SVET/SRBIJA, 12. septembar 2020.  – Ljudi i događaji u svetu i kod nas za 12. septembar:

490. p.n.e. – Na istočnoj obali Atike kod Maratona Atinjani su pobedili desetostruko brojniju vojsku persijskog cara Darija.

1185 – U pobuni u vizantijskom Konstantinopolju svrgnut car Andronik I Komnin dok je se na presto popeo Isak II Anđeo čime je posle nešto više od veka vladavine svrgnuta i dinastija Komnina i zamenjena novom dinastijom Anđela.

1494 – Rođen je francuski kralj Fransoa I (Francois) koji je tokom vladavine (1515-47) osvojio Milano, ali nije uspeo da se učvrsti u Italiji.

1583 – Rođen italijanski orguljaš i kompozitor Đirolamo Freskobaldi.

1683 – Poljski kralj Jan III Sobjeski potukao tursku vojsku i razbio dvomesečnu drugu opsadu Beča, čime je sprečen prodor Turske u srednju Evropu.

1772 – Rusija osvojila persijsku oblast uz Kaspijsko more, uključujući grad Baku.

1801 – Ruski car Aleksandar I Pavlovič anektirao gruzijsku kraljevinu.

1812 – Odigrana prva drama o Prvom srpskom ustanku, autora Ištvana Baloga, u Teatru Rondela u Budimpešti.

1831 – Proglašena autonomija Bosne u sklopu Osmanskog carstva.

1848 – Švajcarska usvojila nov Ustav kojim je postala federalna unija s jakom centralnom vlašću.

1852 – Rođen književnik Simo Matavulj.

Milan Grol 1876-1952

1876 – Rođen Milan Grol, književnik, dramaturg, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu, političar i državnik, potpredsednik Vlade Demokratske Federativne Jugoslavije.

1878 – U Londonu postavljen egipatski obelisk, poznat kao “Kleopatrina igla”, napravljen od mermera iz Asuana.

1888 – Rođen Miodrag Petrović, slikar, predsednik Društva srpskih umetnika “Lada”, predsednik Udruženja likovnih umetnika i predsednik Udruženja slikara i vajara ratnika 1912-1918 godine.

1913 – Rođen Džesi Ovens, američki atletičar, svetski i olimpijski rekorder.

1916 – Na Kajmakčalanu počela ofanziva srpske vojske protiv Bugara i Nemaca u Prvom svetskom ratu.

1920 – Obnovljena Srpska patrijaršija u Sremskim Karlovcima.

1940 – Tražeći izgubljenog psa, grupa tinejdžera otkrila pećinu Lasko, kod mesta Montinjak u Dordonji u Francuskoj, čuven arheološki lokalitet s crtežima iz paleolita.

1943 – Nemački komandosi su oslobodili iz pritvora bivšeg italijanskog diktatora Benita Musolinija.

1953 – Nikita Hruščov izabran za prvog sekretara Centralnog komiteta Komunističke partije SSSR.

1968 – Albanija saopštila da napušta Varšavski pakt.

1970 – Palestinski otmičari u Jordanu digli u vazduh tri aviona oteta šest dana ranije, posle poletanja iz Njujorka ka Evropi. Prethodno oslobodili putnike u zamenu za palestinske zatvorenike, među kojima otmičara četvrtog aviona Lejlu Halid.

Hajle Selasije

1974 – Vojnim pučem svrgnut sa vlasti etiopski car Hajle Selasije, koji je 1928. posle smrti Menelika II postao kralj, a 1930. car Etiopije.

1980 – U vojnom puču pod vođstvom generala Kenana Evrena u Turskoj oborena vlada Sulejmana Demirela.

1980 – Umro Dušan Matić, književnik, profesor i prvi rektor Akademije za pozorište, film i televiziju u Beogradu.

1982 – Rođen Vanja Udovičić, vaterpolista, reprezentativac, ministar omladine i sporta.

1985 – Rođen Davor Štefanek, rvač, svetski i olimpijski šampion u rvanju grčko-rimskim stilom.

1989 – U poljskom parlamentu prihvaćena vlada jednog od lidera pokreta „Solidarnost“ Tadeuša Mazovjeckog, čime je formalno okončana vladavina komunista u Poljskoj.

1991 – Srpske snage pogodile Vinkovce s više od 500 projektila.

1991 – Počeo sa radom Radio Kikinda.

1994 – U Poljskoj održane prve zajedničke vojne vežbe snaga NATO i bivšeg Varšavskog pakta.

1995 – Umro Džeremi Bret, britanski filmski i TV glumac.

1998 – Održani treći opšti izbori u Bosni i Hercegovini.

1998 – Održana 1. “Beogradska rolerijada”.

1999 – Indonezija prihvatila raspoređivanje mirovnih snaga UN u Istočnom Timoru.

Predrag Milojević

1999 – Umro Predrag Milojević, novinar. Završio je Filozofski fakultet u Beogradu, na kome je kasnije asistirao profesoru Brani Petronijeviću. Tekstove u “Politici” počeo je da objavljuje 1921. godine, a nedugo zatim postaje i njen stalni saradnik. Između dva rata bio je dopisnik “Politike” iz Nemačke i Engleske. Posle Drugog svetskog rata radio je kao specijalni dopisnik iz inostranstva i komentator spoljnopolitičke rubrike “Politike”, sve do penzionisanja 1967. godine. Saradnju sa matičnim listom nastavio je do pred smrt, objavljujući komentare i sećanja u redovnoj kolumni pod nazivom “Kažem ja sebi”. Doajen srpskog i svetskog žurnalizma uvršten je u “Almanah” Američkog bibliografskog društva među pet stotina najuglednijih ljudi u svetu 1995. godine. Milojević je bio jedan od prvih novinara koji je razgovarao sa Adolfom Hitlerom. Intervjuisao je Musolinija, Čerčila, Čemberlena… Svoje čitaoce
upoznao je sa delima Fojerbaha, Hemingveja, Kafke…

2000 – U eksploziji automobila koji je uleteo u podzemnu garažu u zgradi Berze u Džakarti, 15 ljudi poginulo, a više desetina povređeno.

2003 – Umro Džoni Keš, američki kantri muzičar.

2005 – Izrael se, posle 38 godina okupacije, povukao iz pojasa Gaze.

2008 – Umro Vukašin Maraš, generalni sekretar Auto-moto saveza Jugoslavije, šef Službe Državne bezbednosti Crne Gore, ministar unutrašnjih poslova i zamenik ministra odbrane Savezne Republike Jugoslavije, savetnik crnogorskog predsednika za spoljnu bezbednost.

2008 – Umro Dejvid Foster Volis, američki književnik.

2008 – Umro Tomislav Ladan, hrvatski filolog, književnik, leksikograf, direktor Hrvatskog leksikografskog zavoda “Miroslav Krleža”. Ladan je rođen u Ivanjici 1932. godine.

2009 – Umro Živorad Lazić, novinar, književnik i scenarista.

2009 – Umro Norman Borlag, američki agronom, izumitelj “Zelene revolucije” u ishrani ljudi, nobelovac.

2013 – Umro Rej Dolbi, američki inženjer, tvorac “Dolbi sistema” za redukciju šuma na audio snimcima.

2013 – Holandija se zvanično izvinila Indoneziji za masovna ubistva koja je njena vojska počinila pre više od 60 godina tokom borbe njene bivše kolonije za nezavisnost.

2014 – Umro Rastko Milošev Ras, muzičar, gitarista grupe “Parni valjak”.

2015 – Prilikom rušenja građevinskog krana na Veliku džamiju u Meki, poginulo 107, povređeno 238 osoba.

______________________________________________________________