Na današnji dan, 15. septembar

Ljudi i događaji u svetu i kod nas za 15. septembar.

53 – Rođen rimski imperator Trajan.

533 – Vizantijski vojskovođa Velizar zauzeo Kartaginu, prestonicu Vandalske kraljevine.

668 – Konstantin II, car Istočnog Rimskog Carstva, ubijen u kupki u Siracusi, Italija.

1014 – Vođena bitka na Belasici u kojoj je vizantijska vojska potukla trupe cara Samuila.

1254 – Rođen Marko Polo, venecijanski trgovac i istraživač, koji je, sa ocem i stricem bio jedan od prvih Evropljana sa zapada koji su putovali Putem svile do Kine.

1584 – Okončana izgradnja plate San Lorenco del Eskorial u Madridu.

1590 – Đambatista Katagna izabran za papu kao Urban VII. Za naslednik pape Siksta V, izabran je 19 dana od njegove smrti, što je za tadašnji period bilo veoma brzo. Međutim, obolovši od malerije, papa Urban VII preminuo je 13 dana kasnije, ne dočekavši svoje krunisanje. Tokom svoje kratke vladavine ostao je upamćen po zakonu o zabrani korišćenja duvana u crkvi.

1644 – Đambatista Pamfilj izabran za papu kao Inosensije X.

1656 – Engleska i Francuska potpisale mirovni sporazum.

1749 – Prema matematičkim procenama, Pluton postao najudaljenija planeta sunčevog sistema, što je i ostao do 1979.

1776 – Tokom Američkog rata za nezavisnost britanske trupe pod komandom generala Vilijama Haua zauzele Njujork.

1789 – U Sjedinjenim Američkim Državama ustanovljen Stejt dipartment, do tada postojao kao Ministarstvo inostranih poslova.

1810 – U Meksiku počeo ustanak protiv španske vlasti, koji je s prekidima trajao do 1820. godine, kada je proglašena nezavisnost.

1812 – Francuska armija, na čelu sa Napoleonom, stigla pred Kremlj.

1821 – Španske kolonije Gvatemala, San Salvador i Kostarika proglasile nezavisnost.

1822 – Britanske trupe zauzele Kairo, a Rabi-paša, koji se predao Britancima, proteran na Cejlon. Kairo ostao pod britanskom kontrolom do 1922. godine, kada je Egipat proklamovao nezavisnost, a grad postao prestonica države.

1835 – Britanski kraljevski brod na kojem je bio Čarls Darvin, stigao na Galapagos.

1864 – Tokom lova na jarebice nesrećnim slučajem ubio se engleski istraživač Džon Haning Spik, prvi Evropljanin koji je u avgustu 1858. video afričko jezero Viktorija, tvrdeći da je ono izvorište Nila.

1874 – U Bernu počela osnivačka skupština Svetskog poštanskog saveza.

1884 – Počeo redovni železnički saobraćaj u Srbiji, ovaj datum obeležava se kao Dan železničara Srbije.

1890 – Rođena engleska književnica Agata Kristi.

1894 – U Parizu rođen francuski filmski reditelj Žan Renoar.

1895 – Umro Jevrem Grujić, političar i diplomata, ministar pravde i unutrašnjih poslova, sudija Velikog suda, autor prvog Zakona o Narodnoj skupštini.

1911 – Umrla Adelina Polina Irbi, engleska misionarka i humanista.

1916 – U bici na reci Somi, u Prvom svetskom ratu, prvi put upotrebljeni tenkovi.

1918. – Počeo proboj Solunskog fronta u Prvom svetskom ratu.

1919 – Osnovano Udruženje glumaca Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.

1922 – Osnovano Akademsko pozorište ” Branko Krsmanović” u Beogradu.

1935 – Nemački Rajhstag na vanrednom zasedanju u Nirnbergu doneo Zakon o oduzimanju državljanstva Nemcima jevrejskog porekla i Zakon o zaštiti nemačke krvi i časti, kojim je bilo zabranjeno sklapanje brakova između Nemaca i Jevreja i zapošljavanje Nemaca kod jevrejskih poslodavaca.

1939 – Porinut brod “Kozara”, najstarije plovilo rečne flotile Vojske Srbije.

1942 – Rođena pevačica Bisera Veletanlić.

1946 – Proglašena Narodna Republika Bugarska, pošto su se Bugari na referendumu izjasnili protiv monarhije.

1949 – Konrad Adenauer izabran za prvog kancelara Zapadne Nemačke, Teodor Hojs za prvog predsednika Republike.

1959 – Nikita Hruščov postao prvi sovjetski premijer koji je posetio Sjedinjene Američke Države.

1961 – U Čačku rođena pozorišna, filmska i TV glumica Sonja Savić.

1962 – Sovjetski brod Poltava krenuo prema Kubi što je jedan od povoda nastanka kubanske krize.

1966 – Rođen Dejan Savićević, fudbaler, reprezentativac, selektor reprezentacije Srbije i Crne Gore, predsednik Fudbalskog saveza Crne Gore.

1967 – Komandant egipatskih snaga u šestodnevnom ratu sa Izraelom u junu 1967, Abdel Hakim Amer, izvršio je samoubistvo.

1972 – Grupa naoružanih pripadnika Hrvatskog narodnog otpora (HNO) otela avion Skandinejvijan erlajns sistema Daglas DC-9 i preusmerila ga na aerodrom u Malmeu. U avionu je bila posada od četiri člana i 86 putnika.

1972 – Španija i Sovjetski Savez potpisali ugovor o trgovini, prvi ugovor dve zemlje od okončanja Španskog građanskog rata.

1984 – Rođen britanski princ Hari.

1987 – Nemački hakeri poznati kao “Haos klub” upali u kompjuterski sistem NASA i instalirali program “Trojanski konj”.

1995 – Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija produžio za još šest meseci delimičnu suspenziju sankcija protiv Jugoslavije.

1997 – Interparlamentarna unija usvojila Univerzalnu deklaraciju o demokratiji, tim povodom, Generalna skupština Ujedinjenih nacija 2007. godine proglasila 15. septembar Međunarodnim danom demokratije.

1997 – Google službeno registrovan domen http://www.google.com.

1999 – Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija odobrio formiranje međunarodnih snaga za Istočni Timor zbog talasa nasilja koji su izazvale proindonežanske snage posle referenduma na kom su se stanovnici te indonežanske pokrajine izjasnili za nezavisnost.

2000 – U francuskom delu Baskije uhapšen najtraženiji španski begunac Injasio Garsija Aregui, prema zvaničnom Madridu vođa baskijske terorističke grupe ETA.

2000 – U Sidneju otvorene 27. Olimpijske igre.

2001 – Predsednik Džordž Buš prvi put rekao da su Sjedinjene Američke Države “u ratu”, označivši vođu islamističke terorističke mreže Al Kaida, Saudijca Osamu bin Ladena kao organizatora terorističkih napada četiri dana ranije na Njujork i Vašington.

2002 – Južna i Severna Koreja sporazumele su se da otpočnu uklanjanje mina duž granice.

2002 – Na parlamentarnim izborima u Makedoniji, četvrtim od osamostaljenja te bivše jugoslovenske republike, pobedila opoziciona koalicija “Za Makedoniju zajedno”, predvođena Socijaldemokratskim savezom Branka Crvenkovskog.

2003 – U požaru u najvećem zatvoru u Saudijskoj Arabiji, al-Hairu u Riadu, poginulo je 67, a povređeno 23 zatvorenika. To je najsmrtonosniji požar u istoriji te zemlje.

2007 – U helikopterskoj nesreći poginuo Colin McRae, škotski vozač, svetski reli prvak 1995. i drugoplasirani 1996., 1997. i 2001.

2008 – Umro Ričard Rajt, britanski klavijaturista, jedan od osnivača rok grupe “Pink Floyd”.

2011 – Počeo sa radom Savet za štampu, registrovan 2009. kao nezavisno regulatorno telo za praćenje Kodeksa novinara Srbije.

2013 – Albanski parlament je izglasao novu vladu socijaliste Edija Rame koji je obećao da će se boriti protiv siromaštva i nezaposlenosti i da će približiti zemlju Evropskoj uniji.

2015 – U Mađarskoj je stupio na snagu novi paket mera strože kontrole za sprečavanje prolaska migranata preko njene teritorije i uspostavljanje kontrole nad spoljnom granicom Šengena.

2018 – Američka svemirska agencija (NASA) lansirala je savremeni laser u orbitu namenjen proučavanju leda i njegovog topljenja na Zemlji.