Na današnji dan, 5. oktobar

Ljudi i događaji u svetu i kod nas za 05. oktobar.

610 – U Carigradu, u crkvi Presvete Mudrosti (Aja Sofija) Iraklije krunisan za novog istočnorimskog (vizantijskog) cara.

877 – Umro francuski kralj Karlo II Ćelavi.

1056 – Umro nemačko-rimski car Henrik III.

1511 – Papa Julije II osnovao Svetu ligu Aragona, Venecije i Papske države sa ciljem da odbrani jedinstvo crkve, ali i da istera Francuze iz Italije.

1713 – Rođen Deni Didro, francuski književnik, filozof i enciklopedista.

1796 – Pod pritiskom Francuske, Španija objavila rat Velikoj Britaniji, koji je završen katastrofalnim porazom francusko-španske flote 1805. u bici kod Trafalgara.

1840 – Ubijen Smail – aga Čengić, turski muselim.

1864 – Rođen Luj Limijer, francuski naučnik, sa bratom Ogistom tvorac prve filmske kamere.

1870 – Usvojen Zakon o ustrojstvu prve učiteljske škole u Kragujevcu.

1887 – Održano prvo zvanično državno sportsko prvenstvo u Srbiji – prvo drumsko biciklističko prvenstvo na relaciji Beograd-Smederevo.

1889 – Otvoren Kabare “Mulen Ruž” u Parizu.

1908 – Austrougarska proglasila aneksiju Bosne i Hercegovine.

1908 – Bugarski knez, nemački princ Ferdinand Koburg proglasio je nezavisnost Bugarske od Otomanskog carstva, a sebe carem Ferdinandom I.

1910 – Portugalija proglašena Republikom.

1915 – Počela Mojkovačka operacija u Prvom svetskom ratu.

1915 – Tokom Prvog svetskog rata britanske i francuske trupe iskrcale su se u Solun, povredivši tako grčku neutralnost.

1918 – Poginuo Rolan Garos, francuski pilot, prvi preleteo Mediteran.

1929 – U Beogradu rođen Borivoje Stojanović, pozorišni, filmski i TV glumac.

1930 – U Atini počeo prvi Balkanski kongres.

1938 – Predsednik Čehoslovačke Edvard Beneš podneo ostavku i otišao u izbeglištvo.

1936 – Rođen Vaclav Havel, češki književnik, političar i državnik, predsednik Čehoslovačke i Češke Republike.

1940 – Rođena Milena Dravić, pozorišna, filmska i TV glumica.

1954 – Velika Britanija, SAD, FNRJ i Italija potpisale Londonski sporazum o Slobodnoj zoni Trsta, državnoj granici i međudržavnim odnosima Jugoslavije i Italije.

1962 – Objavljena prva singl ploča britanske grupe “Bitlsi” – “Love me do”.

1964 – U Zapadni Berlin je kroz tajno iskopan tunel ispod Berlinskog zida pobeglo 57 državljana Istočne Nemačke, što je bilo najveće masovno bekstvo od izgradnje zida 1961.

1969 – Počelo emitovanje britanske kultne serije “Leteći cirkus Monti Pajtona”.

1973 – Umrla Milunka Savić, narednik srpske vojske u Oslobodilačkim ratovima 1912-1918, nosilac 2 Ordena francuske Legije časti.

1974 – Pet ljudi je poginulo, a 35 ranjeno u eksploziji bombi koje su irski nacionalisti bacili u dva bara u mestu Gildford u Engleskoj.

1975 – Američka istražna komisija utvrdila je da je CIA nekoliko puta pokušala da izvrši atentat na kubanskog predsednika Fidela Kastra.

1983 – Lider poljskog pokreta “Solidarnost” Leh Valensa dobio Nobelovu nagradu za mir.

1988 – Brazil dobio demokratski Ustav.

1988 – Čileanci su se na izjasnili protiv predloga da predsedniku Augustu Pinočeu bude produžen mandat do 1997. godine.

1989 – Nobelova nagrada za mir dodeljena tibetanskom duhovnom vođi u izbeglištvu Dalaj Lami.

1990 – Osnovana Liga socijaldemokrata Vojvodine.

1992 – Počelo emitovanje programa Televizije B 92.

1994 – U Švajcarskoj su pronađena tela 48 pripadnika sekte “Hram Sunca” koji su izvršili obredno masovno samoubistvo.

1995 – Američki izaslanik za Balkan Ričard Holbruk uspeo je, nakon dva meseca pregovora sa Srbijom i Hrvatskom i liderima zaraćenih strana u Bosni, da postigne sporazum o prekidu vatre, koji je bio uvod u mirovne pregovore u Dejtonu.

2000 – Protesti u Srbiji zbog nepriznavanja izbornih rezultata na predsedničkim izborima koji su održani 24. septembra.

2001 – U Berlinu umrla Emili Šindler, sa suprugom Oskarom pomogla stotinama Jevreja da pobegnu iz nacističkih koncentracionih logora tokom Drugog svetskog rata.

2004 – Umro Moris Vilkins, britanski fizičar i molekularni biolog, otkrio strukturu DNK, nobelovac.

2004 – U kasarni Topčider ubijeni gardisti Vojske Srbije i Crne Gore Dragan Jakovljević i Dražen Milovanović.

2011 – Umro Stiven Pol Džobs, američki kompjuterski magnat, osnivač kompanije “Epl”.

2012 – U Beogradu umro dr Vojin Dimitrijević, profesor međunarodnog prava na Pravnom fakultetu i Univerzitetu “Union” u Beogradu, osnivač i direktor Beogradskog centra za ljudska prava.

2014 – Umro Andrea de Ćezaris, italijanski automobilista, vozač “Formule 1”.

2017 – Umro dr Milan Šahović, profesor međunarodnog prava na Fakultetu političkih nauka u Beogradu, direktor Instituta za međunarodnu politiku i privredu, član Komisije Ujedinjenih nacija za međunarodno pravo.