Godinu dana od smrti patrijarha Irineja

Godinu dana prošlo je od smrti njegove svetosti patrijarh srpskog Irineja. Izabran je za patrijarha 22. januara 2010. godine odlukom Izbornog sabora Srpske pravoslavne crkve, a ustoličen je u beogradskoj Sabornoj crkvi 23. januara, odnosno 3. oktobra u Pećkoj patrijaršiji.

Patrijarh Irinej rođen je u selu Vidova, kod Čačka, 1930. godine od oca Zdravka i majke Milijane. Na krštenju dobio je ime Miroslav. U rodnom selu završio je osnovnu školu, a potom gimnaziju u Čačku. Po završetku gimnazije upisao se i završio Bogosloviju u Prizrenu, a zatim i Bogoslovski fakultet u Beogradu. Po završenom fakultetu odlazi u vojsku.

Po povratku iz vojske ubrzo biva postavljen za suplenta (profesora) Prizrenske bogoslovije. Pre stupanja na dužnost profesora oktobra meseca 1959. godine u manastiru Rakovica, od strane Njagove Svetosti Patrijarha srpskog Germana, prima monaški čin, dobivši monaško ime Irinej.

Istog meseca na dan svete Petke, 27. oktobra 1959. godine, u crkvi Ružici na Кalemegdanu biva rukopoložen u čin jeromonaha.

Dok je kao profesor u Prizrenskoj bogosloviji službovao biva upućen na postdiplomske studije u Atinu. 1969. godine biva postavljen za upravnika Monaške škole u manastiru Ostrog, odakle se pak vraća u Prizren i biva postavljen za rektora Prizrenske bogoslovije.

Sa te dužnosti 1974. izabran je za vikarnog episkopa njagove svetosti patrijarha srpskog sa titulom Episkopa moravičkog. Godinu dana kasnije 1975. godine izabran je za Episkopa niškog.

Na Svetom Arhijerejskom Saboru Srpske Pravoslavne Crkve, 22. januara 2010. godine, izabran je za Arhiepiskopa pećkog, Mitropolita beogradsko-karlovačkog i Patrijarha srpskog.

Čin ustoličenja arhiepiskopa pećkog, mitropolita beogradsko-karlovačkog i patrijarha srpskog gospodina Irineja izvršen je 23. januara 2010. godine, na svetoj arhijerejskoj liturgiji u sabornom Svetoarhangelskom hramu u Beogradu. Svetu arhijerejsku liturgiju je služio njagova svetost patrijarh srpski g. Irinej uz sasluženje svoje braće arhijereja, sveštenika i đakona, kao i predstavnika Ruske i Grčke Crkve.

Veliki izazov naslediti patrijarha Pavla

Patrijarh Irinej nasledio je na čelu SPC-a patrijarha Pavla po opštem mišljenju najvoljenijeg poglavara u novijoj istoriji crkve što je samo po sebi bio veliki izazov.

Verski analitičar Zeljko Injac naglašava za “Blic” da je vreme nakon smrti patrijarha Pavla donelo puno posla poglagavaru crkve.

-Patrijarh Pavle jeste bio harizmatičan, ali nažalost, crkva je bila u raskolu i imala je puno organizacionih problema. Primera radi, patrijarh Irinej bavio se sređivanjem odnosa crkve u Americi sa crkvom u otadžbini. U jednom trenutku crkva u Americi je promenila i ime i Ustav što naravno nije naišlo na odobrovanje SPC-a. I tu je veliku diplomatsku ulogu odigrao patrijarh Irinej kako bi stabilizovao odnose – podvlači Injac.

Kako kaže, za razliku od svog prethodnika, patrijarh Irinej nije bio harizmatičar, ali je bio pragmatičan.

-Proputovao je ceo svet kako bi rešavao brojne problem. Treba reći da poglavar SPC-a mora i organizaciono da vodi crkvu, a ne samo da bude svetac. To je uspeo patrijarh Irinej i ostavio je u tom pogledu pečat u crkvi. Nažalost, narod nije mnogo upoznat sa njegovim radom i delom – apostrofira Injac.

Možda malo više vezao crkvu za državu, ali ne toliko da SPC izgubi samostalnost

Naš sagovornik naglašava da će patrijarh Irinej ostati upamćen kao poglavar koji doprineo praktično završetku Hrama svetog Save.

-Patrijarh Irinej održavao je dobre odnose sa ruskom crkvom i Rusijom i sigurno da bez pomoći Rusije ta svetinja ne bi bila završena. Takođe, Irinej je stabilizovao odnose u crkvi, ali i odnose između crkve i države. Možda je malo više vezao crkvu za državu, ali ne toliko da crkva izgubi samostalnost. Ne treba zaboraviti da u vreme patrijarha Pavla odnosi crkve i države nisu bili harmonični – podseća Injac.

Prvi patrijarh koji je sahranjen u kripti Hrama svetog Save

Slično razmišlja i verski analitičar Draško Đenović.

-Ko god da je došao na čelo SPC-a posle patrijarha Pavla imao bi težak zadatak. Ipak, patrijarha Irinej uspeo je da ostavi pečat na srpsku crkvu. U vreme dok je bio poglavar završena je kripta Hrama svetog Save, a gotovo je završen i sam hram. Takođe, prvi je patrijarh koji je sahranjen u kripti Hrama svetog Save – naglašava Đenović za “Blic”.

Kako kaže, patrijarh Irinej je bio i dobar administrator.

-Došao je na čelo crkve u 78. godini kada nije bio u punoj snazi. Svakako nije ostavio tako dubok trag kao patrijarh Pavle, ali ne zato što je činio nešto negativno. Tokom njegovog vođenja crkve nekoliko vladika je umirovljeno – zaključuje Đenović.

Poglavar u vreme društvenih mreža

Verski analitičar Željko Injac podseća da je patrijarh Irinej bio na čelu crkve i u vreme kada društvene mreže imaju veliki uticaj na shvatanje svačijeg lika i dela.

-Ne možemo poreći da se društvene mreže često prelivaju na medije. Pitanje je kakav bi odnos naroda bio prema patrijarhu Pavlu da su društvene mreže postojale tokom ratnih devedesetih godina – kaže Injac.