Na Rudniku pronađen pečat Kneza Lazara

U ostacima srednjovekovnog grada Rudnika, arheolozi Filozofskog fakulteta u Beogradu i Muzeja Rudničko-takovskog kraja pronašli su vredno otkriće – PEČAT KNEZA LAZARA!

Kako “Večernje novosti” saznaju iskopana je metalna pločica, matrica s minuciozno ugraviranim vladarskim grbom, karakterističnim šlemom, ukrašenim bivoljim rogovima i natpisom: “Gospodin Lazar knez sve srpske zemlje”, a prema pisanju ovog lista pečat je urezan u negativu kao slika u ogledalu, da bi se čitao pravilno posle otiskivanja u vosku ili zlatu.

Sam natpis na pečatu dokazuju da je ovu titulu knez Lazar koristio na samom početku njegove vladavine.

Srednjovekovni Rudnik bio je civilno naselje s gustom koncetracijom solidno građenih objekata velikih dimenzija, među kojima je više pravoslavnih i katoličkih crkava za primorske trgovce.

Grad je bio sedište trgovačkih kompanija i administracije sa carinom, diplomatskim predstavništvom, rezidencijama, većnicom, gostionicom i svratištima za putnike.

SREDNJOVEKOVNI Srbi, koji su živeli u gradu kraj današnje varošice Rudnik, na istoimenoj planini, imali su dobro ozidane kuće, neke i na više spratova i sa odvojenim poslovnim prostorom. Bogatiji građani ukrašavali su svoje stanove ornamentima u fresko-tehnici koje su radili majstori ravni živopiscima koji su oslikavali Dečane.

– Grad je bio grupisan kraj važne saobraćajnice kojom su stizali trgovci iz primorja sa luksuznom robom, zapečaćenim olovnim “bulama” – plombama, kao i današnji šleperi. Odavde su Dubrovčani, Kotorani i Barani nosili rudu srebra, zlata i olova koja je bila osnova bogatstva srpske srednjovekovne države. Primorska roba je odavde išla u Borač, jednu od vladarskih rezidencija i dalje prema Beogradu – objašnjava dr Dejan Radičević, docent na Odeljenju za arheologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu.

Arheolozi ističu da njihova otkrića pobijaju teze zaostale još iz jugoslovenske komunističke istoriografije, da se u srednjovekovnoj Srbiji živelo u primitivnim naseobinama, a da je stanovništvo bilo bez ikakvih administrativnih i tehničkih znanja.

– Upravo otkrića na Rudniku potvrđuju da su srednjovekovna gradska naselja podizana po strogim urbanističkim i ekološkim pravilima. Naime, naselje-trg moglo je da se zida samo na pristojnoj udaljenosti od rudarskih okana i “industrijske zone” u kojoj su se nalazili mlinovi za mlevenje rude i topionice – naglašava dr Radičević.

Arheološki nalazi otkrivaju srednjovekovnu Srbiju kao bogatu zemlju, dobro uređenu zakonima, sa jakom administracijom, čije stanovništvo je poznavalo tadašnje tehnologije potrebne za dobijanje i obradu metala.

– Rudnici su bili izvor bogatstva, ali i prokletstvo Srbije, jer su svi želeli da je osvoje. Zato je morala da ima brojne radionice koje su pravile alate za radnike i oružje za vojsku, što potvrđuju nalazi naših istraživanja – kaže dr Radičević.

Najstariji pisani tragovi o ovom gradskom naselju potiču iz doba kralja Dragutina, a procvat je doživelo u 14. i 15. veku. Rudnik je naročito važan u doba despotovine, jer njegovi rudnici i topionice same stvaraju veći državni prihod od onog koji je država imala u doba Nemanjića. To se objašnjava činjenicom da je rudarsko-metalurška tehnologija napredovala, a očigledno je bilo mnogo stručne radne snage, čiji je životni standard bio visok za to doba