Čačak bio naseljen u IV veku

U dvorištu čačanske Gimnazije nastavljena su arheološka istraživnja započeta prošle godine. Otkriven je antički objekat iz četvrtog veka nove ere koji je najverovatnije imao neku javnu funkciju u rimskom naselju. Pretpostavlja se da je objekat u srednjem veku oštećen i da su ga hrišćani tokom vladavine Turaka koristili kao groblje.

Uz pomoć Ministarstva kulture pre dve sedmice nastavljeni su arheološka iskopavanja u dvorištu Gimnazije koji su započeti prošle godine. Arheološka istraživanja su potvdila da je područje današnjeg Čačka bilo naseljeno još u IV veku nove ere. Pored termi u centru grada, na području dvorišta Gimnazije otkriven je objekat velikog gabarita, koji je najverovatnije služio za javnu upotrebu.

– Poprilično smo uspeli da sagledamo objekat iako nije otkriven ceo. Jasan nam je njegov gabarit, potvrđeno je sve ono što smo do sada istraživali. Ovo je antički rimski objekat iz IV veka nove eve, okvirno 310. godina. Značajno je to da posle termi u centru grada, prvi put otkrivamo jedan ovakav objekat, ovakvih dimenzija, dužine preko 20 metara i koji je imao neku javnu funkciju u naselju koje je postojalo na ovom prostoru. Sada počinjemo da sve više sagledavamo kako je to rimsko naselje u centru grada izgledalo. Do sada smo imali fragmente te slike: terme, pa dvorište Muzeja, čačanske crkve, pa u pojedinim ulicama, a sada sistematski obrađujemo jedan ceo objekat. Pored ovog objekta koji je zidan malterom, otkriven je i jedan horizont, najverovatnije iz XVI veka, gde su se sahranjivali hrišćani. Do sada je pronađeno 19 grobova, objašnjava Katarina Dmitrović, arheolog kustos Narodnog muzeja u Čačku.

Prema dosadašnjim istraživanjima, u IV veku bio je naseljen prostor centralnog dela Čačka, od Lomine ulice, preko Moravice, Cerske ulice, dvorišta Muzeja, termi i dalje duž ulice Vojvode Stepe ka Beljini. Arheolozi će u narednom periodu pokušati da odgovore u kakvoj su bili međusobnoj korelaciji, kakvi su bili njegovi gabariti, od čega se sastojalo naselje.

Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva nastojaće da se novootkriveni objekat zaštiti i da bude dostupan javnosti. To znači da će projektant nove sportske hale, morati da prilagodi projekat uslovima Zavoda.

– Lokalitet je otkriven zahvaljujući zaštitnim arheološkim istraživanjima u dvorištu Gimnazije. Imajući u vidu okolne građevine koje su otkrivene u Mutapovoj ulici i kasno-antičke građevine otkrivene u porti crkve, svakako da ovo čini jednu celinu. Objekat koji je ovde otkriven je reprezentativnog karaktera, reč je o javnoj građevini čiji bi ostaci trebalo da budu konzervirani, možda delimično restaurirani i prezentovani u okviru novog objekta koji će se graditi u dvorištu. Reč je o fiskulturnoj sali. U zavisnosti da li će sala imati jedan ili dva nivoa, naši uslovi bi bili definisani u tom smislu da se ostaci ove značajne gvađevine prezentuju. Ostaci mogu biti pod otvorenim nebom, što ne bi bilo dobro. Najprihvatljivije rešenje je da ostaci budu prezentovani pod staklom ili plestiglasom, vidljivi, dostupni oku svakog građanina, kaže Gordana Gavrić, arheolog i savetnik Zavoda za zaštitu spoenika kulture u Kraljevu.

Direktorka Narodnog muzeja Delfina Rajić, podseća da Narodni muzej od svog osnivanja 1952. godine izdvaja novac za arheološka istraživanja. Kako se radi o skupim projektima, pomoć često stiže od Ministarstva kulture, što je slučaj i ovoga puta.