Cargo

CARGO
Ljiljana Petrović i Aleksandar Kostić
15. 8. – 2. 9. 2017.
 
Gradska galerija Požega || Kulturni centar Požega
Otvaranje izložbe: utorak, 15. avgust 2017. u 20 sati

„…S jedne strane Ljiljana Petrović  i Aleksandar Kostić označavaju razliku između starijih umjetničkih praksi i suvremenih hibridnih izričaja koji su agresivno vizualni, materijalni i taktilni, a s druge oboje posredjuju znanja o povijesnosti medija, kao i svijest o promenljivim uvjetima kulturalnih produkcija. Stoga bi Cargo bio estetizirani postkazališni prostor koji je stvaran uz pomoć izrade i uporabe ambijenata na podlozi likovne i primijenjene te izvedbenih umjetnosti. To ne znači da je samo za gledanje (zašto ne i samo to?) ili divljenje prema zanatskom umijeću, nego postoji mogućnost novog imenovanja koje terminom, preuzetim iz slikarstva i informatike, možemo odrediti kao digitalno krajobrazno kazalište.

Pored formalnog modela, Cargo sadrži i model putovanja. Fizička svojstva zgusnuta u formatu velikoga drvenog sanduka, kao nešto što bi trebalo biti upakirano i poslano na neku adresu, doživljavaju se, da se poslužimo bašlarovskom metaforom gnijezda, kao praslika stanovanja (i gomilanja), skloništa i sigurnosti (uprkos nestabilnosti). Sanduk je i metafora putovanja i vraćanja, što je obilježeno beskrajnim sanjarenjima jer se: vraćanja obavljaju prema velikom ritmu ljudskog života, ritmu koji preskače godine, koji se pomoću sna bori protiv svih odsutnosti (Bachelard, 2000.). U takvoj konstelaciji koju otvara Cargo, sanduk postaje prostor koji pamti.

Na taj način Cargo otvara mjesto za međusobnosti, podudarnosti, bilo u formama, medijima, diskursima, impresijama ili, najčešće, samo u prostoru. Sanduk je tu da definira prostor, no Aleksandar Kostić hvata kadrove tako da likovi govore o besprostornosti koja tvori sliku. Tome pridonosi sam Kostićev postupak transformacije fotografije iz analogne u digitalnu, pri čemu autor poseban naglasak stavlja na odnose chiaroscura. Svjetlo kao bijeli klin presijeca fotografiju, čini očište, poput indiskretnog reflektora u funkciji predstave. Dodajmo tome i odabir netipične podloge – Hahnemuhle Leonardo akvarel, voluminozni papir ručne izrade – kao da predstavlja antifetiš egzaltiranim bijelim papirima na kojima se najčešće stvara fotografija. Za nas je zanimljiva usporedba A. Bineta koji je prvi upotrijebio riječ fetiš. Fetišistička je ljubav poput kazališne igre u kojoj se jedan od statista probije u prve redove i preuzme glavnu ulogu. Vidimo da je Cargo nedjeljiv od svijeta kazališta, a statist koji je preuzeo glavnu ulogu nisu likovi s fotografija, nego suautorica projekta Ljiljana Petrović. Ne samo da je profesijom kostimografkinja, pa je stoga osmislila i izradila kostime umjetnika i djevojčica, Ljiljana Petrović na/u/preko Kostićevih fotografija unosi elemente manualnosti – vez u boji. Ručni rad se ne očituje samo kroz uporabu igle i konca, sasvim suprotno: kreativan je i zahvalan zbog izvođačkog umijeća. Na taj se način na fotografijama širi diskretna općeljudski konotirana toplina koja nije sasvim lišena eksplozivnosti. Investirani ručni rad, koji je oduzimao dosta vremena, u Cargu spaja koncentraciju, dakle sposobnost zadržavanja, i ono što bi se, sasvim etnološki, moglo nazvati umjetnošću rasipanja. Vez je tu na neki način kao zaobilaznica puna strasti satkane od (ne)vidljivih priča koje naglašavaju dijelove paralelnih površina na fotografijama. Vidljive su intervencije, ponegdje sasvim sitne, jedva primjetne, crvena tanana nit koja nešto povezuje, drugdje naprosto plijene baroknom raskošnošću. Ono nevidljivo vrlo je slično otvaranju kutije s draguljima ne bi li se ugledala začarana kraljevstva: Guliver i Liliputanci, morske površine, dječji crtež, slova, lotosovi cvjetovi, zlatni insekti i još mnoge obojene niti. Kao na najraskošnijim tapiserijama što nas odnose u bezgraničnosti daleko od našeg vremena, daleko od prošlosti i oblika budućnosti u isti mah.

Stoga na fotografijama Aleksandra Kostića i Ljiljane Petrović ima uznemirene negotovosti koja stvara onaj međuprostor kojemu se lako može odrediti status rubne točke između hladne racionalnosti i tople emotivnosti. I upravo između tih točaka, vremenski protegnutim insceniranim pitanjima identiteta i mjesta, dogadja se relacija koja na površini fotografije stapa ljepotu prizora. I ne ostaje samo uzdah za tom ljepotom nego se i ono što vidimo pretvara u nešto što želimo posjedovati. Je li to zato što su im fotografije neka vrsta alkemije (Sontag, 2005.)? Ili zato što su pretjerane, pretrpane očiglednostima, kao da karikiraju, ne obličja onoga što predstavljaju, nego samo njihovo postojanje (Barthes, 1980.)? Skloniji smo odgovoru koji proizilazi iz autorovih umjetničkih sposobnosti da aticipira i drži na okupu ono što se, na neki način, ipak nalazi u neskladu…“
CARGO: SANDUK KOJI PAMTI /  Deo iz teksta  pisanog  povodom izložbe Cargo u Galeriji Rigo u Novigradu u Hrvatskoj / Autorka teksta dr. sc. Jerica Ziherl, kustoskinja, teoretičarka umetnosti i muzeološkinja, bavi se savremenom umetničkom praksom (Muzej – Museo Lapidarium / GalerijaRigo , Novigrad, Hrvatska)

///////////////////////////////////

Ljiljana Petrović

Diplomirala (1987) i magistrirala (1990) na odseku Kostim (Scenski kostim), na Fakultetu primenjenih umetnosti u Beogradu, na kojem radi od 1993. godine kao redovni profesor.
Autor kostima za brojne igrane filmove: Munje, Kad porastem biću Kengur, Mali svet, Turneja, Falsifikator, My beautiful country, Apsolutnih sto, Klopka, Krugovi i drugih, za više od 150 pozorišnih predstava gotovo svih vodećih pozorišta u Beogradu i nacionalnih pozorišnih kuća Srbije, za televizijske drame, kratkometražne i animirane filmove, za više od 350 realizovanih projekata u advertajzingu (reklame, muzički spotovi).
Od 1986. godine, izlaže radove na izložbama u zemlji i inostranstvu. Sa studentima scenskog kostima s matičnog fakulteta, koncipirala je i postavila više od stotinu umetničkih projekata iz područja kostimografije, za koje je osvojila brojne nagrade u Srbiji i inostranstvu. Po pozivu održala je brojne radionice eksperimentalnog scenskog kostima.
Gostujući profesor na univerzitetima: Univerzitet umetnosti Mimar Sinan (Mimar Sinan University of Arts) u Istanbulu (2012/13); Univerzitet u Bolonji (Facolta di Letere e Filosofia) u Riminiju (2009/10), École nationale supérieure des arts décoratifs (ENSAD) u Parizu (2007/08), na američkim univerzitetima umetnosti: Boston University, School for the Arts (2000), University of Connecticut,Dpt.of Dramatic Arts (2000), University of Indiana, Bloomington (2000, 2002).
Dobitnik stipendije Gete instituta (2006/07), kao i značajnih nagrada i priznanja: nagrade Fipresci i Sofest za najbolju kostimografiju u igranom filmu Falsifkator, nagrade Zlatna mimoza za najbolju kostimografiju u igranom filmu Apsolutnih sto, nagrade za kostimografiju na Majskom salonu (1991, 1997, 1999), godišnje nagrade ULUPUDS (1991, 1995, 2013), nagrade za kostimografiju u predstavama Kralj Lir, Villa Sachino, Zarobljeno sunce (1991, 2004, 2006), nagrade Privredne komore grada Beograda za radStrukture (1999), nagrade YUSTAT (2004), Velike nagrade Univerziteta umetnosti u Beogradu, nagrade za umetničko stvaralaštvo i afirmaciju grada Požege itd.
Projekat Tajna večera sa međunarodne izložbe À la carte (2016) nalazi se u kolekciji Muzeja Lapidarium u Novigradu (Hrvatska), a rad Maska (2002) predstavlja deo zbirke New Drama Center, u Blumingtonu (SAD).  Član ULUPUDS i međunarodne asocijacije kostimografa i scenografa OISTAT.
Aleksandar Kostić

Diplomirao Filmsku i televizijsku kameru na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu. Na istom fakultetu radi kao vanredni profesor na Katedri kamere.
Kao autor slike, snimatelj ili direktor fotografije, radiо је na više desetina dokumentarnih i kratkih igranih filmova i u advertajzingu. Snima za televizijske kuće i nezavisne video produkcije.
Za snimateljski rad, dobio je više nagrada i priznanja: dve Zlatne medalje na Festivalu jugoslovenskog dokumentarnog i kratkometražnog filma u Beogradu, Specijalna nagrada na Jugoslovenskom filmskom festivalu u Herceg Novom, nagrade za režiju i film na Jugoslovenskom festivalu animiranog filma u Čačku, kao i nagrade za fotografski rad: Međunarodno bijenale umetnosti minijature, Gornji Milanovac; Mini art scena – Galerija Singidunum, Beograd i dr.
Član je udruženja: IMAGO – Evropska federacija snimatelja, SAS – Srpska asocijacija snimatelja, UFUS – Udruženje filmskih umetnika Srbije, ULUPUDS – Udruženje likovnih umetnika primenjenih umetnosti i dizajnera Srbije, NUNS – Nezavisno udruženje novinara Srbije.

________________________________________________________