Na današnji dan, 13. septembar

 Ljudi i događaji u svetu i kod nas za 13. septembar.

81 – Nakon smrti brata Tita, vlast nad Rimskim Carstvom preuzeo je Domicijan.

533 – Bitka kod Decijuma (Kartagina) – Velika pobeda vizantijskog vojskovođe Velizara nad vandalskim kraljem Gelimerom.

1276 – Papa Jovan XXI nasledio Adrijana V kao 187. rimski poglavar.

1321 – Umro italijanski književnik Dante Aligijeri. Prvo njegovo pesničko delo “Mladenački život” nadahnuto je ljubavlju prema Beatrisi, koju je upoznao u najranijoj mladosti i koja je odigrala presudnu ulogu u njegovom životu i stvaranju. Zbog sukoba sa papom Bonifacijem VIII, morao je da, posle hapšenja, zauvek napusti Firencu.

1506 – Umro je italijanski slikar i graver Andrea Mantenja, najznačajniji predstavnik visoke renesanse u Padovi i Mantovi, autor čuvenih fresaka u crkvi Eremitani u Padovi, uništene u Drugom svetskom ratu.

1592 – Umro francuski filozof i književnik Mišel d Montenj.

1598 – Umro je Filip II, napuljski kralj (1554), gospodar Holandije (1555), a nakon povlačenja svog oca Karla V (1556), kralj Španije, Sicilije i Sardinije.

1759 – Britanci su u presudnoj bici u blizini Kvebeka pobedili Francuze i osigurali britansku supremaciju u Kanadi.

1788 – Njujork proglašen prestonicom Sjedinjenih Američkih Država.

1808 – Počela nastava na Visokoj školi u Beogradu, preteči Univerziteta, tim povodom se 13. septembar obeležava kao Dan Beogradskog univerziteta.

1819 – U Lajpcigu rođena nemačka pijanistkinja Klara Šuman.

1842 – Narodna skupština kneževine Srbije, u kojoj su ustavobranitelji imali većinu, proglasila je za kneza Aleksandra Karađorđevića, sina vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa.

1874 – U Beču rođen austrijski kompozitor Arnold Šenberg.

1882 – Tokom Egipatskog ustanka britanske trupe porazile su egipatsku vojsku kod Tel el Kebira i nastavile osvajanje Egipta i Sudana.

1887 – Rođen Lavoslav Ružička, hemičar, nobelovac. Diplomirao je i doktorirao na Visokoj tehničkoj školi u Karlsrueu. Bio je docent i profesor Tehničke škole u Cirihu i predavač organske hemije na Univerzitetu u Utrehtu. Niz godina je proveo na čelu Laboratorije za organsku hemiju u Cirihu, gde je dočekao i penziju.

1898 – U Ćupriji je rođen Dušan Matić, književnik, profesor i prvi rektor Akademije za pozorište, film i televiziju u Beogradu.

1903 – Rođen književnik i novinar, urednik lista “Pravda” Branimir Ćosić.

1903 – U Parizu rođena Klodet Kolber, francuska filmska glumica, dobitnica “Oskar”-a.

1908 – Probnom vožnjom od Virpazara do Bara, Crnom Gorom je prošao prvi voz.

1922 – U Al Aziziji u Libiji izmerena je najviša temperatura vazduha u hladu od 58 stepeni Celzijusa.

1923 – General Migel Primo de Rivera izvršio je, uz odobrenje kralja Alfonsa XIII, državni udar u Španiji i zaveo vojnu diktaturu.

1950 – Osnovana Visoka saobraćajna škola u Beogradu.

1955 – SSSR i Zapadna Nemačka uspostavili su diplomatske odnose.

1956 – Predstavljen prvi hard disk – IBM 305 RAMAC.

1965 – U Požegi rođen slikar Milan Tucović.

1971 – U njujorškom zatvoru Atika poginuli su 31 zatvorenik i 11 zatvorskih čuvara, kada su pripadnici američke policije i Nacionalne garde intervenisali da smire petodnevnu pobunu u zatvoru.

1989 – U Kejptaunu su održane do tada najveće demonstracije protiv aparthejda u Južnoj Africi.

1991 – SSSR i SAD su se sporazumeli da obustave snabdevanje oružjem zaraćene strane u Avganistanu.

1992 – Umro Entoni Perkins, američki filmski glumac, dobitnik “Oskara”-a.

1993 – Potpisan izraelsko – palestinski sporazum o palestinskoj autonomiji na okupiranim teritorijama.

1998 – Na drugim posleratnim opštim izborima u Bosni i Hercegovini ponovo su pobedile nacionalne političke partije bosanskih Muslimana, Srba i Hrvata.

1999 – U četvrtoj velikoj eksploziji, u seriji eksplozija koje su dve nedelje potresale Moskvu, srušena je stambena zgrada, a poginulo 118 ljudi.

2000 – Naturalizovani Amerikanac tajvanskog porekla Ven Ho Li, istraživač u vladi SAD pušten je iz zatvora uz izvinjenje sudije.

2001 – Američki državni sekretar Kolin Pauel potvrdio da je vođa Al Kaide Osama bin Laden, za koga se verovalo da se krije u Avganistanu, glavni osumnjičeni za terorističke napade u SAD 11. septembra.

2006 – Bombaš samoubica usmrtio je u Bagdadu 114 osoba, uletevši svojim kombijem u gomilu šiitskih Muslimana.

2002 – Otvoren prvi golf teren u Jugoslaviji.

2008 – Bolivijska vlada je uvela vanredno stanje u amazonskom regionu te zemlje nakon sukoba pristalica predsednika Eva Moralesa i desničarskih provincijskih guvernera koji se protive socijalističkim reformama šefa države, u kome je najmanje 10 ljudi poginulo.

2010 – Udes aviona sa 51 putnikom i članom posade koji se srušio u Venecueli, preživele su 33 osobe, 14 je poginulo, a četvoro se vodi kao nestalo.

2010 – Trećestepeno veće Suda BiH potvrdilo je 17. godina kazne zatvora Suadu Kapiću, bivšem pripadniku Trećeg korpusa Armije BiH, proglašenim krivim za zločine počinjene u Sanskom Mostu i ubistva četiri ratna zarobljenika srpske nacionalnosti septembra 1995.

2013 – Četiri Indijca osuđena su na smrt vešanjem zbog silovanja i smrtonosnih povreda nanetih mladoj ženi u gradskom prevozu Nju Delhija.

2015 – Utopile su se 34 osobe, među kojima četiri bebe i 11 dece, kod grčkog ostrva Farmakonis kada se prevrnuo preopterećen brod.

2017 – Umrla Nada Đurevska, pozorišna i filmska glumica, prvakinja Drame Narodnog pozorišta u Sarajevu.