Prethodni članak
Prva faza Holokausta u Srbiji i Hrvatskoj
U Beogradu je predstavljen projekat „Mesta stradanja – Prva faza Holokausta u Srbiji i Hrvatskoj“ čiji je cilj mapiranje lokacija gde su vršene masovne egzekucije Jevreja i Roma 1941. godine. Projekat su zajedno izradili Savez jevrejskih opština Srbije, Centar za istraživanje i edukaciju o Holokaustu i Filozofski fakultet u Rijeci.
Predstavnik Centra za istraživanja i edukaciju o Holokaustu Milovan Pisari rekao je u Medija centru da je tokom istraživanja identifikovano 12 lokacija u Srbiji, kao i tri u Hrvatskoj – Jadovno, Gospić i Pag.
On je kazao da će svaka mapirana lokacija dobiti dvojezičnu veb stranicu na kojoj će biti okačena sva dokumenta, svedočenja, slike, kao i da će svakoj lokaciji biti posvećen istorijski tekst, ali i da će biti predstavljene reakcije ljudi koji nema stav prema lokacijama stradanja ili odbijaju da ga imaju.
Projekat „Mesta stradanja – prva faza Holokausta u Srbiji i Hrvatskoj” želi da označi mesta stradanja tokom prve faze Holokausta i da kroz otvorenu onlajn bazu podataka pruži istraživačima, istoričarima, studentima i ostaloj javnosti, arhivsku građu, fotografije, intervjue i kratke istorijske tekstove koji dokumentuju stratišta i na taj način ih čuvaju od zaborava.
23. februara u Beogradu biće međunarodni seminar o Holokaustu, genocidu nad Romima i kulturi sećanja (zainteresovani se mogu prijaviti na office@cieh-chre.org), dok će u aprilu i maju rezultati projekta biti prezentovani tokom dva okrugla stola – prvi u Beogradu a drugi u Rijeci.
– Projekat pruža mogućnost da mesta koja su često zaboravljena budu predstavljena na digitalnoj platformi i na taj način postanu dostupna svima u regionu i inostranstvu – rekao je Pisari i istakao da su tokom istraživanja u Srbiji otkrivene lokacije koje su do tada bile nepoznate, među kojima su Rakovica i Bubanj Potok.
Najavio je da će u Beogradu 23. februara biti održan seminar o Holokaustu, genocidu nad Romima i kulturi sećanja, dok će u aprilu i maju rezultati projekta biti prezentovani tokom dva okrugla sto u – Beogradu i Rijeci.
Predstavnik Saveza jevrejskih opština Aleksandar Gaon rekao je da je u vreme Drugog svetskog rata živelo nešto manje od 34.000 Jevreja, a da je u ratu stradalo između 84 i 88 odsto i da je ostao veoma mali broj onih koji o tom vremenu mogu neposredno svedočiti.
– Svakog januara Jevrejska zajednica se podseti na ono što je bilo pre 75 godina. Svake godine se uvek iznova vraćamo tako teškoj istoriji – rekao je on i istakao da je taj savez kroz brojne projekte istraživao kako su živeli ljudi pre rata, kako je izgledao život preživelih, kao i kako su uopšte uspeli da prežive.
Početak Holokausta u Srbiji i Hrvatskoj nije još dovoljno istraženo razdoblje. Njegovi uzroci i načini provođenja zahtevaju dodatno razumevanje i istorijsko objašnjenje, ali i zajedničku potrebu da se stalnim podsećanjem na tragediju spreči njeno ponavljanje. Tokom prve faze Holokausta, u periodu od početka Drugog svetskog rada do uspostavljanja logora smrti početkom 1942. godine u Evropi je ubijeno preko milion Jevreja i veliki broj Roma, uglavnom u masovnim streljanjima. Od jula do decembra 1941. u Srbiji je streljano oko 6.000 Jevreja i oko 1.500 Roma. U Nezavisnoj Državi Hrvatskoj ubijeno je do avgusta 1941. preko 2.000 Jevreja i nekoliko desetina hiljada Srba, uglavnom u okolini Gospića (Jadovno) i na ostrvu Pag.
Mapirana mesta stradanja u Srbiji su: Jabuka, Jajinci, Ledine, Rakovica, Bubanj Potok, Deliblato, Novi Sad, Niš, Leskovac, Kragujevac, Kraljevo, Šabac.
Projekat „Mesta stradanja – Prva faza Holokausta u Srbiji i Hrvatskoj“ podržali su Međunarodna alijansa za sećanje na Holokaust i Ministarstvo kulture i informisanja.
Projekat su podržali Međunarodna alijansa za sećanje na Holokaust, Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije.
Obrazovanju o Holokaustu u Srbiji i Hrvatskoj i o genocidu nad Romima nedostaje kritički pristup i kontinuirano istorijsko istraživanje njegove prve faze, koje je potpuno izostavljeno iz obrazovanja. Ovim projektom, kroz istraživački proces, prikupljanje podataka i širenje svesti i znanja o značaju očuvanja sećanja, nameravamo da doprinesemo kako širem obrazovanju o Holokaustu tako i saznanju i edukaciji o genocidu nad Romima, kao stalnom podsetniku kako se tragedija Holokausta nikada ne bi ponovila.
Izvor: Beta Foto: Medija centar
