Prethodni članak
Dvojaka zaštita
Studijom zaštite Ovčarsko-kablarske klisure koju je 1998. godine objavio Zavod za zaštitu prirode Srbije predviđeno je da se u Ovčarsko-kablarskoj klisuri primeni dvojaka zaštita. Opšti režim zaštite trećeg stepena, predviđen je da se primenjuje na većem delu prirodnog dobra. Prema Zakonu o zaštiti životne sredine donetom 1991. godine pod trećim stepenom zaštite podrazumeva se selektivno i ograničeno korišćenje prirodnih bogatstava i kontrolisane intervencije i aktivnosti u prostoru, ukoliko su usklađene sa funkcijama zaštićenog prirodnog dobra ili su vezane za nasleđene tradicionalne oblike obavljanja privrednih delatnosti i stanovanja, uključujući i turističku izgradnju.
Drugim stepenom zaštite, Studijom je predviđena zaštita šest lokaliteta:
– Branojevac – Debela gora
– Banjski potok
– Koronjski do
– Ovčar – Bjeličje
– Kablar (Dugi do – Selečka kosa)
– Rapailovača – Jovanje (granica II stepena ovog lokaliteta počinje na severnom obodu zaštićene okoline manastira Nikolje i ide ka severoistoku, ispod samog puta Ovčar Banja – Vidova do zapadnog ulaza u tunel i nastavlja dalje ka istoku sekući vrat meandra i veštačko jezero do magistralnog puta i nastavlja dalje ivicom puta ka jugu sve do istočnog ulaza u tunel na meandru Rapailovača i pravolinijski seče meandar i tok Zapadne Morave u pravcu početne tačke).
– Zaštitom ovih lokaliteta obezbediće se dodatna zaštita reliktnih polidominantnih zajednica, retkih i ugroženih biljnih i životinjskih vrsta koje nastanjuju ova i šumska staništa, kao i litice Kablara i zabarene površine u zoni prvog i drugog meandra pećine Turčinovac, pećine – isposnice Sv.Save, Kađenice, bezimene pećine nizvodno od Kađenice i naslaga bigra u Banjskom potoku. Zakonom o zaštiti životne sredine, režimom drugog stepena zaštite utvrđuje se ograničeno i strogo kontrolisano korišćenje prirodnih bogatstava, dok se aktivnosti u prostoru mogu vršiti u meri koja omogućava unapređenje stanja i prezentaciju prirodnog dobra, bez posledica po njegove primarne vrednosti. Zaštićene okoline nepokretnih kulturnih dobara se utvrđuju za sve spomenike, a režim njihove zaštite, uređenja i korišćenja se baziraju na odredbama Zakona o kulturnim dobrima. Ovakav režim zaštite omogućava sprovođenje zacrtanog koncepta, plana i ciljeva zaštite, uz adekvatno korišćenje i uređenje prostora.
Istovremeno, da bi se obezbedio dosadašnji način korišćenja prostora u smislu namene površina, kao i osmišljenije turističko-rekreativno korišćenje u perspektivi, definisani su prostori, koji su sa aspekta zaštite prirodnog kompleksa pogodni za odvijanje ovih aktivnosti i gradnju – predviđeno je Studijom zaštite Ovčarsko-kablarske klisure.
Tekst je realizovan u sklopu projekta “Zapadna Morava – biser prirode ili slika i prilika nebrige” koji sufinansira Ministarstvo kulture i informisanja RS u skladu sa Konkursom za sufinansiranje projekata proizvodnje medijskih sadržaja iz oblasti javnog informisanja u 2016. godini. Stavovi izneti u pomenutom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
_____________________________________________________________
