Nepouzdani podaci o zagađenju vazduha i zemljišta

U vreme kada je rađena Studija zaštite Ovčarsko-kablarske klisure nisu postojali relevantni podaci koji su se odnosili na stepen zagađenja vazduha i zemljišta, ali su se autori Studije uprkos tome rukovodili činjenicama da kroz klisuru prolazi izuzetno frekventna saobraćajnica i da se u relativno neposrednoj blizini nalaze brojni industrijski pogoni.

Merenje zagađivanja (imisije) stacionarnih izvora na području Ovčarsko- kablarske klisure nije vršeno, tako da podaci o vrsti i koncentracijama eventualnih zagađujućih materija ne postoje. Takođe, ne postoje ni podaci o merenju zagađenja od motornog saobraćaja. Ali kako su frekvencije istog na deonici kroz Ovčarsko-kablarsku klisuru velike, identifikovane su pojave većih koncentracija olova, ugljen monoksida, azotovih oksida… posebno u putnom pojasu.

Uticaj okolne industrije na zagađivanje klisure nije istraživan. Kako ovo područje karakteriše česta pojava magle i visoke vlažnosti, to je za očekivati da se eventualno zagađivanje od stacionarnih i pokretnih izvora u tim periodima na ovom području može duže zadržavati. Zbog složenosti orografije, koja uslovljava kompleksna polja strujanja, temperature i drugih meteoroloških uslova, a koji direktno ili indirektno utiču na distribuciju zagađujućih materija na ovom području, to podaci koji se dobijaju merenjem na području Kraljeva i Čačka ne mogu poslužiti za ocenu kvaliteta vazduha za ovo područje. Međutim, velika je verovatnoća da tokom godine postoje periodi koji su kritičniji po obimu zagađenja.

Naime, ima indicija da u klisuri dolazi do temperaturne inverzije, na šta upućuje ne samo konfiguracija terena, već i inverzija vegetacije. Izvesno je da je u tim periodima nivo zagađenja veći, a posledice su, ako ne po obimu, ono po karakteru, identične onima koje su konstatovane u nekim gradovima – procenjuju autori Studije.

Kao i kada je u pitanju aerozagađenje, za područje Ovčarsko-kablarske klisure, ne postoje podaci o nivou buke.

– Poseban problem predstavlja buka čiji je nivo visok i konstantan i „oseća“ se čak na vrhu Kablara. Precizna merenja nisu vršena. Zagađivanje zemljišta na ovom području je uslovljeno najčešće povećanom upotrebom pesticida i veštačkog đubriva, a s druge strane i zagađivanjem od strane saobraćaja. S obzirom na malu površinu poljoprivrednog zemljišta, pogotovu oranica i voćnjaka, mišljenja smo da problem zagađivanja zemljišta nije izražen – navodi se u Studiji zaštite Ovčarsko-kablarske klisure, koju je 1998. godine objavio Zavod za zaštitu prirode Srbije.

Tekst je realizovan u sklopu projekta “Zapadna Morava – biser prirode ili slika i prilika nebrige” koji sufinansira Ministarstvo kulture i informisanja RS u skladu sa Konkursom za sufinansiranje projekata proizvodnje medijskih sadržaja iz oblasti javnog informisanja u 2016. godini. Stavovi izneti u pomenutom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.

______________________________________________________________