Prethodni članak
I lepota i pamet
Jevrejski muzej u Beču prikazuje postavku „#Lady Bluetooth – Hedi Lamar“, posvećenu jednoj od najvećih zvezda Holivuda 30-ih i 40-ih godina 20. veka. Međutim dugo se nije znalo da je ova lepa i talentovana žena bila i briljantnog uma – i izumitelj mnogih pronalazaka – poput načina prenosa signala pod nazivom „frekventno skakanje“ bez čega danas ne mogu da se zamisle mobilni telefoni, blutut i bežični internet. Izložba se bavi različitim aspektima njenog života sa posebnim osvrtom na godine provedene u Beču i Berlinu.Izložba je otvorena do 8. novembra ove godine.
Izložba prati karijeru i život čuvene filmske dive. Foto: ©-Alexander-Ch
Hedi Lamar je rođena 1914. godine u Beču kao Hedvig Kizle. Potekla je iz jevrejske porodice. Otac joj je bio bankar iz Ukrajine, a majka koncertna pijanistkinja iz Budimpešte. Reditelj i producent Maks Rajnhart otkrio je Hedi Lamar za pozorište. Nakon obnažene scene u filmu „Ekstaza“ 1933. godine stekla je međunarodnu slavu. Ubrzo se udala za uticajnog trgovca oružjem ljubomornog Frica Mandla koga je napustila i pobegla u Holivud 1937. godine. Po savetu filmskog mogula Luisa B. Majera promenila je ime u Hedi Lamar. Prvi film koji je snimila u Holivudu „Alžir“ postigao je svetski uspeh.
Hedi Lamar je svetsku slavu postigla filmom „Ekstaza“
Posle ulaska SAD u Drugi svetski rat Hedi se angažovala u borbi protiv nacista. Imala je ideju za tajni komunikacioni sistem za navođenje torpeda koji je zajedno sa kompozitorom Džordžom Antajlom razvila do kraja i patentirala 1942. godine, a patent poklonila američkoj mornarici. Važila je za najlepšu ženu sveta i udavala se šest puta.
Bila je velika zavodnica, udavala se šest puta
U poznim godinama je privlačila pažnju plastičnim operacijama, a uhvaćena je i u krađi, nakon čega se povukla iz javnog života. Hedi Lamar je umrla 2000. godine u SAD, a sahranjena je na Centralnom groblju u Beču uz najviše počasti.
Od 2018. godine grad Beč dodeljuje nagradu „Hedi Lamar“ inovativnim naučnicama u okviru konferencije „Digital Days“.
Lj. Đ.
_______________________________________________________________________
Hedy Lamarr i kompozitor George Antheil imaju patent za „tajni sistem komunikacije“, u kome su predložili da se koristi valjak sličan onom kod piano automata, to je onaj valjak sa rupicama koji se koristi za piano automate na žetone ili kovanice.
Taj patent je kasnije slučajno otkriven od strane privatnih kompanija koje su nezavisno razvijale jednu varijantu CDMA protokola i od tada se taj patent stalno citira, a nikada nije pronađen nijedan podatak o realizovanom uređaju prema tom patentu.
Inače, „frequency hopping“ se u literaturi prvi put poinje u patentu Nikole Tesle iz 1903. godine (US patent 725,605: https://patents.google.com/patent/US725605)