Knjiga o Mitri Mitrović, prvoj ministarki u Srbiji i Jugoslaviji

Mitra Mitrović (Požega, 1912 – Beograd, 2001) bila je učesnica Narodnooslobodilačke borbe, književnica, feministkinja i prva ministarka u istoriji Srbije i Jugoslavije, a knjiga o njoj biće predstavljena u Narodnoj biblioteci Užice u petak, 15. mara od 19 časova.

O knjizi, koja nosi naziv „Mitra Mitrović – Otpisana“, govoriće priređivač istoričar Veljko Stanić, istoričarka umetnosti Stanislava Barać i izdavač Manojlo Vukotić.

O Mitri Mitrović javnost u Srbiji danas malo zna, ali su istoričari mlađe generacije počeli da istražuju njenu zaostavštinu i time je otrgnuli od zaborava.

Rođena je 1912. godine u tadašnjoj Užičkoj Požegi, u porodici železničara i  domaćice. Otac joj je za premino za vreme Prvog svetskog rata, pa je njena majka sama odgajala i odškolovala šestoro dece.

Osnovnu školu je završila u Požegi, a gimnaziju u Užicu. Studije slovenske filologije i književnost je završila na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Bila je članica Komunstičke partije od 1933. godne. U vreme studija je upoznala Milovana Đilasa sa kojim je bila u braku od 1936. do 1952. godine.

Prvi put je uhapšena 1934. godine, zbog njenog aktivizma u Komunističkoj partiji koja bila zabranjena u vreme Kraljevine Jugoslavije. Dve godine kasnije, pokreće magazin Žena danas, koji je promovisao prava žena, antifašizam i ideje o revoluciji, ali je zabranjen 1940. godine.

Početom Drugog svetskog rata, u julu 1941. godine, zarobljena je i zatvorena  u logoru Banjica, ali je uspela da pobegne, u avgustu iste godine, i da se pridruži partizanskim jedinicama na frontu.

Učestvovala je u osnivanju Antifašističkog fronta žena (AFŽ), bila članica redakcije lista Borba u ratu i većnica AVNOJ-a.  Posle rata je postala prva  ministrka u Srbiji i Jugoslaviji i vodila resor prosvete, kulture i nauke.

Posle raskida sa komunističkim pokretom, povukla se iz javnosti 1954. godine i posvetila se pisanju i prevođenju. Objavila je memoare „Ratno putovanje“ i nekoliko knjiga, među kojima su „Veselin Masleša“ i „Položaj žene u savremenom svetu“.

Mural

Jana Danilović, umetnica iz Užica koja živi i stvara u Beogradu, nedavno je u glavnom gradu Srbije izradila mural sa likom Mitre Mitrović. To je prvi mural koji je posvećen Mitri.  Završen je u decembru proše godine na zidu zgrade u Ulici maršala Birjuzova. Pošto se nisu stekli uslovi da se moral izradi u Požegi, navela je umetnica, on je izrađen u Beogradu.

Kolektivno sećanje

„Mitra Mitrović je važna za istoriju zemlje, istoriju ženske borbe i čini se da ne zauzima mesto u našem kolektivnom sećanju koje joj pripada“, rekla je novinarima Jana Danilović, autorka murala, navodeći da je Mitra „za nju važna i zanimljiva iz ideoloških i feminističkih razloga“.