Okončana je još jedna kampanja sistematskih iskopavanja u dvorištu Muzeja

Pre nekoliko dana Narodni muzej u Čačku je završio još jednu sezonu iskopavanja u dvorištu Muzeja. Iako se za ovaj lokalitet znalo odavno, tek je pre tri godine, tokom velikih zaštitnih iskopavanja otpočetih u okviru programa „Grad Čačak – Prestonica kulture Srbije 2023. godine“ sagledan njegov izuzetan karakter.

Zaključeno je da se u dvorištu Muzeja, kao i na centralnom gradskom platou, nalazi rimsko utvdjenje i naselje nastalo izvan njegovih zidina. Ovim rezultatom je grad Čačak zauzeo mesto izuzetnih arheoloških sadržaja, rame uz rame sa Beogradom, Nišom ili Sremskom Mitrovicom.

Izgled iskopa u dvorištu Muzeja u 2024. godini foto: D. Ćirković

Arheološki potencijal istraživanja rimske fortifikacije, čije slojeve datujemo od 1.do 5. veka, je ogroman. Iskopavanja su vremenom dobila sistematski karakter. Njihov cilj je sveobuhvatno istraživanje cele slobodne površine i dobijanja što detaljnijih zaključaka o nastanku, funkcionisanju i promenama koje su se dešavale u okviru ovog važnog rimskog centra.

Ne treba zaboraviti da je upravo zapusteli rimski grad činio osnovu za formiranje srednjovekovnog Moravskog Graca, odakle je poteklo njegovo ime (Gradac – stari grad, porušeni grad).

Izgled iskopa u dvorištu Muzeja u 2024. godini foto: D. Ćirković

Veoma dobri rezultati istraživanja ostvareni su tokom nastavka istraživanja 2024. godine. Otkriven je deo temeljne zone južnog bedema utvđenja u dužini od 9 m sa unutrašnjom kulom, čime su potvrdjene prethodne pretpostavke o njihovoj tačnoj poziciji.

Kasnoantički koštani češalj foto: K. Dmitrović

Dugotrajan život u okviru zidina oslikavaju osnove mnogih objekata, među kojima treba izdvojiti kasnoantičku radionicu za izradu predmeta od kosti i roga iz koje potiče, između ostalog, jedan koštani češalj. Nekoliko hrišćanskih grobova upućuje na moguće srednjovekovne horizonte, ali će detaljne radiokarbonske analize pružiti više podataka o njihovoj hronologiji.

Pražnjenje bunara foto: K. Dmitrović

Nastavak istraživanja započetih celina očekujemo već sledeće godine, a novi rezultati postepeno će upotpunjavati razne aspekte života u rimskom i srednjovekovnom periodu.

Arheološka iskopavanja je, pored finansiranja iz redovnog programa Muzeja, snažno podržalo i Ministarstvo kulture. Radove je izvodio Narodni muzej u Čačku. Rukovodilac terenskih istraživanja je dr Katarina Dmitrović, savetnik Muzeja, a stručnu ekipu su činile Ljubinka Bogićević, arheolog iz Čačka i Anastasija Stojanović i Anđela Gačević, studentkinje master studija arheologije.

Katarina Dmitrović

_______________________________________________