Prethodni članak
Kampanja protiv holesterola – najveća prevara 20-tog veka
Zasićene masnoće zivotinjskog porekla i holesterol se u poslednjih 30-40 godina smatraju glavnim uzrocnicima ateroskleroze (Ateroskleroza je bolest velikih i srednjih mišićnih arterija) i srčanog infarkta. Zato većina smatra da je prehrana bogata ugljenim hidratima i siromašna masnoćama, gde masnoću uglavnom sačinjavaju višenezasićene masne kiseline (npr u biljnim uljima), najbolji način da se spreče bolesti srca i krvnih sudova.Medjutim ovo nije istina. Uffe Ravnskov je doktor medicine i docent iz Lunda (Švedska) koji se preko trideset godina bavi istraživačkim radom na području holesterola i zasićenih masnoća. Objavio je veliki broj naučnih radova, od kojih se mnogi mogu pročitati na stranici The Cholesterol Myths, većina je na engleskom. Napisao je i više knjiga: ”The Cholesterol Myths: Exposing the Fallacy That Saturated Fat and Cholesterol Cause Heart Disease” iz 2001 i ”Fat and Cholesterol are Good for You” iz 2009.
Radi se o tome da nema nikakvih znanstvenih dokaza da su holesterol i zasićene masnoće štetni za zdravlje. Uffe Ravnskov nije jedini koji se bavi ovim pitanjima. Brojni naučnici, lekari i profesori iz raznih delova sveta saradjuju kroz udruženje THINCS The International Network of Cholesterol Skeptics kako bi informisali svoje kolege i javnost o tome da hipoteza o holesterolu nije naučno utemeljena. Evo zaključaka do kojih su Ravnskov i kolege došli nakon temeljnog pretraživanja naučnih radova:
Prema preporukama WHO-a (svetska zdravstvena organizacija) glavni argument protiv zasićenih masnoća je da njihov unos podiže nivo holesterola u krvi. Medjutim desetak kontrolisanih studija su pokazale da čak ni unos zasićenih masnoća koji je 2-5 puta veći nego WHO-ova granica, uopšte nema uticaja ni na ukupni holesterol niti na LDL holesterol (tvz loši holesterol). Najniži nivo holesterola zabeležen je kod afričkog urodjeničkog naroda Masaji čija ishrana se sastoji od 80-90 % mesa i mleka.
Čak i ako bi zasićene masnoce uticale na podizanje holesterola, to bi bio sporedan efekat. Glavno pitanje je da li preterana konzumacija zasićenih masnoća izaziva bolesti srca i krvnih sudova, a za to ne postoji nikakav naučni dokaz. Najmanje 30 naučnih studija izvršenih na više od 300 000 učesnika pokazale su da pacijenti koji su imali infarkt nisu uzimali ništa više zasićenih masnoća u ishrani nego zdrave osobe u kontrolnim grupama. Najmanje 10 studija je pokazalo da su pacijenti koji su imali moždani udar uzimali čak manje zasićenih masnoća od zdravih osoba u kontrolnim grupama. Osim toga, studije izvršene na mrtvim osobama su pokazale da su ljudi koji su jeli minimalne količine zasićenih masti imali začepljenje ili kalcifikacija (zakrečenje ) krvnih sudova u istoj meri kao i oni koji su trošili puno zasićenih masti. Nijedan kontrolisani klinički eksperiment nije uspeo da smanji smrtnost od bolesti srca i krvnih sudova tako što se samo smanjio unos zasićenih masnoća kod pacijenata.
Hipoteza da visoki holesterol vodi ka srčanom infarktu nema naučne osnove. Studiranje mrtvih osoba je pokazalo da su ljudi sa niskim holesterolom imali začepljenje krvnih sudova u istoj meri kao i oni sa visokim holesterolom. Visoki holesterol se mogao pokazati kao faktor rizika kod mladih mušaraca i mškaraca srednjih godina, ali ne u svim studijama, ne kod ženskih osoba i ne kod starijih osoba, a više od 90 % infarkta su baš osobe starije od 65 godina.
Snižavanje holesterola pomoću starijih medicinskih preparata nije uspelo smanjiti smrtnost od srčanog infarkta. Noviji preparati statini mogu u maloj meri sniziti holesterol ali samo kod muškaraca sa visokim rizikom za bolesti srca i krvih sudova. Efekat je sporedan i ne zavisi od smanjenja holesterola. Osim toga statini imaju mnoge nuspojave, kao npr probleme s mišićima, oštećenje jetre, smanjena aktivnost bubrega, depresiju, gubitak pamćenja, impotenciju i oštećenja nerava. Takodje su otrovni za placentu (posteljicu) i fetus i mogu dovesti do spontanog abortusa ili teških deformacija. Prema kliničkim studijama o statinima, koje su plaćene od industrije lekova, nuspojave su neuobičajene ili retke, ali mnogo toga govori u prilog da je ovaj broj potcenjen.
Kampanja protiv holesterola dovela je do smanjenog unosa zasićene masnoće i povećanog unosa ugljenih hidrata. Istovremeno se proširila epidemija debljine i dijabetesa (šećerne bolesti) koji su danas najozbiljnija pretnja zdravlju ljudi u zapadnim zemljama. Zbog straha od masnoće, medicinski autoriteti preporučuju dijabetičarima ishranu bogatu ugljenim hidratima, iako je desetak kontrolisanih studija pokazalo da je ishrana bogata masnoćama i siromaćna ugljenim hidratima u svakom pogledu bolja i zdravija za dijabetičare. Usprkos nebrojenim protivrečnim rezultatima, kampanja protiv holesterola traje već nekoliko desetina godina. Kontraverzne studije ignorišu se od strane predvodnika kampanje protiv holesterola, ili se citiraju na način da čitalac dobije utisak da one podupiru hipotezu o holesterolu iako to nije slučaj. Osim toga, naučnici koji su pristalice ove kampanje, mogu računati najblaže rečeno na neograničenu finanscijsku podršku od strane industrije hrane i industrije lekova.
